ELEŞTİREL ŞEHİRCİLİK İÇİN PEYZAJ... ANKARA örneği...

UYKUsuz, Avusturya'da doktora çalışmasını yeni tamamlayan Burcu Yiğit Turan'ı konuk etti...

Öncelikle kuramsal çerçeveyi aktaran Dr. Turan, kavramsal ve pratiksel dönüşümler çerçevesinde 'landscape urbanism' kavramı üzerine yoğunlaştı. Kentsel peyzajın semiotik oluşumu  üzerinden, eleştirel çerçeve oluşumuna giden süreçte kuramsal aşamaları aktardı.
Henri Lefebvre'in 'kentsel gerçeklikleri anlama, yalnız birbirinden ayrışmış bilgi alanlarının entegre ederek gerçekleşebilir' önermesini aktararak, Fransız kent sosyoloğundan esinlenen/etkilenen Constant, Debord, Durumsalcılar'ın Modern kent eleştirileri üzerinden durmuştur. Bu düşünürler, psiko-coğrafyanın dekompozisyonunu, farklı sınıfların, kenti algılaması ve kent üzerine yorumları üzerine  odaklanan Turan, farklı gruplar için, mikro-çevreler arasında ekonomiden bağımsız geçişlerin sağlanması gerektiği görüşünü savunmuştur.
Beşeri bilimlerde kartezyen ikilemin çöküşü, sistemler kuramı, post-yapısalcılık ve karmaşa / kaos kuramları çerçevesinde,  dördüncü boyutu işaret eden yeni pozisyonlara dikkat çeken Turan, 'lansdcape urbanism'in adeta 'tabula rasa' üreterek yeni bir sürece işaret ettiğini belirtmiştir. Bu kapsamda, farklı kamusal angajmanlar için kentsel platform örneklerini aktarmıştır (ör. West 8).
 Artık peyzaj, fiziksel / sosyal olarak, her öznenin mekanla ilişkisine göre 'açık uçlu bir sistem'dir. Konvansiyonel analize karşı, kültürel ve ekolojik okumaların oluşturduğu bilgilere dayanan yaklaşımı içerir.

İşte tam da bu noktada parçalı/fragmented Ankara'yı okumak kritik önemde.
Yerel yönetimin uygulamalarının, Ankaralı 'elitlerce' 'post-modern, kitsch, soylulaştırma, irticacı, arabesk' ve benzeri kavramlarla betimlenme sürecini aktaran Turan, Jung'un kolektif arketifler okumasını reddetmek mi gerek sorusunu sormaktadır. Jung'a karşılık, Spinoza'ın 'gitmek yerine, anlamaya çalışmak' önermesini anımsatan Turan, dışlamak, yadsımak yerine, çoklukları, nedensellikleri, deneyimleri, imgelemleri, sosyal-ekonomik etkileri ile anlamaya çalışmak gerektiğini savunmaktadır. Temel soruları, bugünkü anlamlar nasıl oluşmaktadır? angajmanlar, süreçler nasıl oluşmaktadır? anlam dünyaları nasıl oluşmaktadır?
Bu bağlamdan hareketle, Ankara Keçiören'deki uygulamaların farklı estetik anlayışını ele alarak, bunun arkasındaki katmanları irdelemek kapsamında, tarihsel nedenselliklerin izini sürmüştür. Bu kapsamda, gerek arşiv çalışması, gerekse çeşitli sosyal aktörlerle yaptığı derinlemesine söyleşilerden örnekler vermiştir.

Mitchell'in 'yaşadığımız dünyaların kontrolünü başkasına bırakmamalıyız' önermesini anımsatan Turan, çoklukları barındıran 'meta-text'i okumanın kritik önemine dikkat çekmiştir. Farklı deneyimler için esnek yaklaşımlar gerektiğinin altını çizen Burcu Yiğit Turan, farklı metinsel ve görsel temsiliyet araçları ile parçalı sistemlerin yansıtılabileceğini öne sürmektedir. Buradaki temel soru, estetik deneyimin nasıl özgürleştirilebilir, farklılaştırılabilir? Bu noktada, kentin fiziksel sınırları yerine, ekonomik, sosyal, kültürel açık sistemine odaklanmak tercih edilmelidir.